یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های یک استارت‌آپ افرادی هستند که حول یک ایده دور هم جمع‌شده‌اند و یک تیم تشکیل داده‌اند. اهمیت تیم‌سازی و کار تیمی این‌روزها برای هر پروژه‌ای در هر زمینه‌ای بسیار بالاست و در موفقیت یا عدم موفقیت یک پروژه نقش کلیدی و تاثیرگذاری دارند. اما چگونه می‌توانیم یک تیم حرفه‌ای، باانگیزه و سخت‌کوش بسازیم؟ راه‌های ساخت تیم کارآمد و قوی چیست؟ برای بهبود ارتباطات و شبکه‌سازی و ساخت یک تیم قدرتمند و منسجم چه باید کرد؟ برای یافتن پاسخ این سوالات، مقاله خواندنی جت را از دست ندهید!
انجام وظایف متفاوتی مانند ایده‌پردازی، برنامه‌نویسی، تولید محتوا، حسابداری، مدیریت مالی، بازاریابی، فروش و ... قطعا از عهده یک نفر به‌تنهایی برنمی‌آید. شما با کنار هم قراردادن افراد مستعد و علاقه‌مند می‌توانید یک تیم استارتاپی موفق داشته باشید تا با همکاری و تقسیم‌کار، هم به پیشرفت فردی و هم به پیشرفت کسب‌وکارتان کمک کنید.
پایه و اساس هر کسب‌وکاری، داشتن یک تیم قوی و باانگیزه است. تیم‌سازی مانند تشکیل خانواده است، خانواده‌ای که قرار است با استارتاپ‌شان زندگی کنند. وجود حامی مالی قدرتمند و ایده‌های عالی بسیار، جز با کمک افراد توانمند به نتیجه نخواهد رسید تاجایی‌که سرمایه‌گذاران نیز بر این عقیده‌اند: «ما روی تیم سرمایه‌گذاری می‌کنیم، نه ایده!». در یک تیم استارتاپی مثل یک تیم فوتبال، افراد با توجه به مهارت‌شان در جایگاه‌هایی متفاوت قرار می‌گیرند اما همگی در یک‌جهت و به‌سوی یک هدف عمل می‌کنند. بنابراین آنچه که در هر تیمی اهمیت دارد «هم‌افزایی» است. درواقع، توانمندی‌های متفاوتِ افراد کمک می‌کند تا یک ایده از زوایای مختلفی مورد تحلیل قرار بگیرد و به بهترین شکل پردازش شود. درنهایت، تیم به نوآوری و ابتکار در ارائه محصولات یا خدمات خود خواهد رسید. به همین سبب است که «داشتن یک تیم خلاق و کاربلد» را دارایی یک شرکت نوپا می‌دانند.
تجربه نشان داده است که رمز موفقیت استارتاپ‌ها، وجود بنیان‌گذارانی فنی است که کارکنانی متخصص را به کار می‌گیرند. پس برای قرار دادن اولین خشت برای بی‌نقص بالا رفتن دیوار موفقیت، در ادامه مقاله با نحوه تشکیل تیم و اصول و قواعد آن بیشتر آشنا شوید.
به همان اندازه که تیم سازی عامل اصلی موفقیت استارتاپ است، چگونگی تشکیل تیم، چالش اصلی این مسیر محسوب می‌شود. سازمان‌ها و تشکیلات بزرگ هم برای استخدام کارکنان مناسب، ممکن است ماه‌ها وقت و هزینه صرف کنند. تعهد قلبی و کاری شما به‌عنوان موسس یک کسب‌وکار ممکن است شما را در انتخاب فرد مناسب برای تیمتان دچار وسواس کند. در این مقاله نکات کاربردی و مهمی را در این زمینه جمع‌آوری کرده‌ایم، نکاتی که حاصل تجربه‌های کارآفرینان و افراد خبره در این حوزه است. با به‌کارگیری موارد زیر، می‌توانید گروه دلخواه‌تان را تشکیل دهید:
پیش از شروع، هدف و چشم‌انداز کسب‌وکارتان را مشخص کنید. فهرستی تهیه کنید از مقاصدی که قرار است برایشان تلاش کنید، سپس متناسب با هدف‌های پیشِ رو، نیازهایتان را ارزیابی کنید، ببینید به چه تخصص‌هایی نیاز دارید و افرادی که قرار است برایتان کار کنند باید چه مهارت‌هایی داشته باشند. برای متقاضیان استخدام هم، چشم‌اندازهایتان را به‌روشنی بیان کنید چراکه آنها هم باید با شما هم‌هدف باشند. «هدف مشترک» مانند نقشه‌ی راه مانع انحراف گروه از مسیر اصلی می‌شود.
استارتاپ‌ها معمولا در ابتدای کار، منابع مالی محدودی دارند. پس با کمترین تعداد عضو، کار را شروع کنید. سعی کنید به‌جز اعضای فنی و برنامه‌نویس، نیروهای دیگر را به‌صورت پاره‌وقت استخدام کنید. لازم نیست به ازای هر مسئولیتی، یک نفر حضور داشته باشد، اگر کسی مهارت‌های مختلفی دارد می‌تواند نقش‌های مختلفی را هم به عهده بگیرد، مثلا ممکن است یک برنامه‌نویس بتواند کار تولید محتوا را هم انجام دهد. ازآنجاکه استخدام افراد حرفه‌ای نیازمند پرداخت دستمزدهای بالاست، شما می‌توانید از افراد کم‌تجربه اما بااستعداد بهره ببرید، مثلا از دانشجوها به‌عنوان کارآموز کمک بگیرید. چنین افرادی پابه‌پای کسب‌وکارتان رشد می‌کنند و در آینده به اعضای موثر و کلیدی تیمتان تبدیل خواهند شد، به‌این‌ترتیب همگام با پیشرفت فردی کارکنانتان، کسب‌وکارتان هم پیشرفت خواهد کرد.
غول‌های اقتصادی بزرگ مثل مایکروسافت مطمئنا با یک یا چند استخدام اشتباه دچار مشکل نخواهند شد اما برای یک استارتاپ با اعضای تیم محدود وضعیت به این شکل نیست. بنابراین پیش از استخدام افراد، برای شناخت ویژگی‌ها و تخصصشان تمام و کمال وقت بگذارید. ممکن است تصمیم بگیرید که از دوستان و آشنایان‌تان کمک بگیرید، بااینکه این کار خیلی توصیه نمی‌شود اما باید به یاد داشته باشید که کار و دوستی، دو مقوله جدا از هم هستند. پس با جدیت و بدون تعارف رفتار کنید و از شناختی که از آنها دارید در جهت پیشرفت کارتان بهره بگیرید. به‌طورکلی برای استخدام افراد در استارتاپ توجه به این چند مورد ضروری است:
همان‌طور که گفته شد استخدام یک فرد اشتباه در یک تیم استارتاپی کوچک، می‌تواند آسیب جبران‌ناپذیری به آن وارد کند و یا ظرف مدت کوتاهی کل تیم را از بین ببرد. بنابراین اگر بعد از استخدام متوجه شدید فرد موردنظر قابلیت‌های لازم را ندارد و یا همکاری با او به هر دلیلی جواب نمی‌دهد برای حذف او نباید وقت را هدر بدهید.
درست است که گفتیم اعضای تیم باید هم‌هدف باشند اما قرار نیست هم‌شکل باشند، چراکه تیپ‌های شخصیتی متفاوت سبب می‌شود که یک موضوع واحد از زوایای متفاوتی دیده شود و میزان خلاقیت تیم افزایش پیدا کند. همچنین نظرات و دیدگاه‌های مختلف باعث به چالش کشیده شدن ایده‌ها و پردازش بیشتر و بهتر آنها خواهد شد. بنابراین وجود تیپ‌های شخصیتی متفاوت به هم‌افزایی و تکمیل کردن یکدیگر در گروه کمک خواهد کرد.
شما برای داشتن کسب‌وکاری پویا و پیشرفت هر چه بیشتر آن، به متخصصین حوزه بازاریابی و فروش احتیاج دارید. زیرا آنها با دانش خود نبض بازار را در دست دارند و با راهکارهای خود می‌توانند به بهبود فروشتان بسیار کمک کنند. علاوه‌براین، برای توسعه کار و استخدام افراد جدید هم به متخصص منابع انسانی نیاز دارید. توسعه منابع انسانی چارچوبی است که به کارکنانتان کمک می‌کند تا بتوانند مهارت‌ها، دانش و توانایی‌های فردی و سازمانی خود را توسعه دهند. اگر توانایی مالی برای استخدام چنین متخصصی ندارید می‌توانید در این زمینه مشاوره بگیرد. حضور متخصص مالی هم برای مدیریت سرمایه و هزینه‌های استارتاپ بسیار ضروری است. کمک گرفتن از یک حسابدار پاره‌وقت نه‌تنها هزینه چندانی برایتان ندارد بلکه می‌تواند از ضررهای مالی احتمالی و جریمه‌های مالیاتی پیشگیری کند.
هر زمان که قصد داشتید شریکی برای خودتان پیدا کنید، باید بدانید که برای شناخت او باید زمان زیادی را صرف کنید و حسابی صبر داشته باشید، زیرا همان‌طور که گفته شد ریسک و عدم قطعیت از ویژگی‌های جدایی‌ناپذیر یک استارتاپ است بنابراین در مواقع بحرانی و تنش‌زا، رفتارهای هسته اصلی یک کسب‌وکار بسیار تعیین‌کننده خواهد بود. چراکه در چنین موقعیت‌هایی درست در لبه پرتگاه قرار دارید و رفتار شما و شرکایتان، یا کارتان را نجات می‌دهد و یا آن را به قعر دره نیستی فرومی‌برد. به همین دلیل است که باید وقت بگذارید، جوانب را بسنجید سپس شریک یا شریک‌های مناسبی را انتخاب کنید.
علاوه بر شناخت کافی، تعیین پست متناسب باشخصیت افراد نیز از ضرورت‌های قابل‌توجه در زمان استخدام است. تحقیقات نشان داده است 80 درصد شرکت‌های موفق دنیا در هنگام استخدام از تست‌های شخصیت‌شناسی استفاده می‌کنند. با کمک علم روانشناسی، هم به شناخت بهتری از افراد می‌رسید و هم می‌توانید مسئولیتی مطابق با شخصیتش به او محول کنید. از مشهورترین تست‌هایی که شرکت‌های بزرگ از آنها استفاده می‌کنند می‌توان به MBTI، Big Five و DISC اشاره کرد. این تست‌ها را می‌توانید به‌راحتی و به‌صورت رایگان از طریق اینترنت تهیه کنید.
از آن‌جایی که سرمایه اولیه استارتاپ‌ها بسیار اندک است به ناچار باید افرادی را پیدا کنید که توقع حقوق بالا نداشته باشند اما برای اینکه انگیزه‌شان را از دست ندهند، می‌توانید با رفتارتان آنها را دلگرم و به ادامه کار مشتاق کنید؛ مثلا با توجه به توانایی‌هایشان مسئولیت‌های بزرگ‌تری به آنها بدهید تا دریابند به آنها اعتماد دارید یا تجربیاتتان را به شکلی دوستانه به آنها انتقال دهید. تشکر و قدردانی را به فرهنگ گروه‌تان تبدیل کنید، در‌صورتی‌که افرادتان مسئولیت‌های خود را به بهترین شکل انجام می‌دهند یا با خلاقیت خود به گروه کمک می‌کنند از آنها قدردانی کنید. همچنین با دادن اعتمادبه‌نفس و قدرت تصمیم‌گیری، به آنها انرژی مثبت بدهید. درکشان کنید و در شادی و غم کنارشان باشید. به خاطر داشته باشید اگر شما محیطی را فراهم کنید که افراد از کار کردن در آن لذت ببرند، بدن شک نقش پول و مسائل مالی کمرنگ‌تر خواهد شد.
"کن بلانچارد" کارشناس برجسته حوزه مدیریت با تاکید بر اهمیت کار گروهی این‌چنین می‌گوید: «هیچ‌کدام از ما به‌تنهایی نمی‌تواند به‌اندازه وقتی‌که همگی در کنار هم هستیم قوی باشد». تیم‌های موفق ویژگی‌های مشترکی دارند ازجمله:
علاوه بر این موارد، داشتن احساس مسئولیت، نظم و انضباط و تحویل به‌موقع کار، داشتن ابتکار عمل، علاقه به یادگیری، احترام متقابل، صبور بودن و داشتن امید به آینده، نه‌تنها یک تیم استارتاپی بلکه هر گروهی را به موفقیت می‌رساند.
بعد از طی مراحل بالا و ساخت یک تیم کامل، شما باید بتوانید به خوبی نیروهای خود را مدیریت کنید. افراد با تخصص و مهارت‌های مختلف ممکن است در بعضی مراحل دچار افت انگیزه یا تداخل وظایف شوند. یکی از مهم‌ترین وظایف یک بنیان‌گذار استارت‌آپ، مدیریت و رهبری یک تیم است. این روزها به لطف گسترش فضای مجازی و زیرساخت‌های ارتباطی بسیاری از کارهایی که قبلا به صورت فیزیکی انجام می‌شد را می‌توان با استفاده از فضای مجازی با کیفیت بهتری انجام داد. هماهنگی وظایف و انجام جلسات به صورت مجازی بسیار رایج شده است. برای مدیریت تیم‌های مجازی دکتر بی آت بولمن کتاب فوق‌العاده کاربردی مدیریت تیم‌های مجازی را نوشته‌اند که یک راهنمای کامل برای مدیریت تیم‌ها و همکاری‌های مجازی است. پیشنهاد می‌کنیم این کتاب ارزشمند را از دست ندهید. شما می‌توانید این کتاب را به‌راحتی از وبسایت جت سفارش دهید.
نکاتی که در این مقاله ذکر شد حاصل تجربیات کارآفرینان موفق بوده است که شما با به‌کارگیری آنها خواهید توانست تیم سازی در استارتاپتان را به نحو احسن انجام دهید. هنر شناخت افراد مهم‌ترین ویژگی‌ای است که یک کارآفرین برای تشکیل تیم استارتاپی نیاز دارد. به همین خاطر بهره‌گیری از افراد متخصص در امور مصاحبه و استخدام بسیار کمک‌کننده خواهد بود. اما به یاد داشته باشید در نهایت، این هنر مدیریتی شما در تعامل سازنده با کارکنان و انسجام در مرور اهداف است که موفقیت پایدار یک تیم استارتاپی را تضمین می‌کند.
نویسنده : زیبا حیدری
یک زمانی در دانشگاه، رشته "آلودگی محیط‌زیست" می‌خواندم تا شاید روزی بتوانم برای جهان و محیط‌زیستش کاری کنم اما من از این جهان جدا نبودم، اول باید برای خودم کاری می‌کردم. امروز جور دیگری دغدغه‌های زیستی‌ام را دنبال می‌کنم، با نوشتن! من به کتاب و قلم گره خورده‌ام و نوشتن برایم مثل نفس کشیدن است، همیشه حروف را با دَم فرو می‌برم و با بازدم واژه و جمله‌ها را بیرون می‌دهم. نوشتن در سایت جت یکی از کارها و دغدغه‌های دوست داشتنی من است که امیدوارم خواندنش برای شما هم مفید باشد.