در ابتدا باید بدانید که شبکه‌های کامپیوتری به اتصال دو یا چند دستگاه (مانند کامپیوتر، ساعت‌های هوشمند، لپ‌تاپ، تلویزیون و…) که قابلیت انتقال اطلاعات بین خود را دارند گفته می‌شود. این شبکه‌ها باعث تسهیل ارتباطات میان کاربران می‌شود و اجازه می‌دهند کاربران منابع خود را به اشتراک بگذارند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به معرفی انواع شبکه‌های کامپیوتری از لحاظ اندازه و هدف و توپولوژی بپردازیم. معرفی انواع شبکه‌های کامپیوتری از لحاظ اندازه اندازه شبکه می تواند به وسیله منطقه جغرافیایی اشغال شده و تعداد کامپیوترهایی که بخشی از شبکه هستند، بیان شود. اندازه شبکه گاه می تواند به اندازه ۱ کامپیوتر در یک اتاق کوچک و گاه به اندازه تمامی سیستم‌های جهان محدود شود. در ادامه این مطلب به معرفی انواع شبکه‌های رایانه‌ای از لحاظ اندازه می‌پردازیم. • شبکه WAN(Wide Area Network) WAN برگرفته از (wide-area network ) ، یک شبکه ارتباطی است که یک حوزه جغرافیائی گسترده نظیر یک شهرستان ، استان و یا کشور را تحت پوشش قرار می دهد.این نوع شبکه های کامپیوتری دارای مشخصات منحصربفرد مختص به خود می باشند که آنان را از یک شبکه محلی متمایز می نماید . همچنین یک WANمتشکل از مجموعه ای از LANها متصل به هم می باشد که در مناطق متفاوت جغرافیایی پراکنده شده اند و وسیله ای به نام روتر “Router” ارتباط مابین این LANها را برقرار می نماید. در شبکه های کامپیوتری مبتنی بر TCP/IPروترها آدرس های موجود در LANو شبکه WANرا نگهداری می نمایند. مزایای شبکه ی گسترده ( WAN ) محدوده ی تحت پوشش این شبکه های کامپیوتری زیاد است و ارتباط بین کشورها را فراهم می کند. حجم اطلاعات مبادله شده در این شبکه های کامپیوتری بالا است. سرعت کمتری نسبت به شبکه ی محلی و شهری دارند. می تواند شبکه های MAN و LAN را به عنوان زیر شبکه قبول کند. جایگاه WAN در مدل مرجع OSI شبکه‌های کامپیوتری WAN در لایه فیزیکی و لایهdata link مدل مرجع OSIکار می کنند. با استفاده از این نوع شبکه‌های کامپیوتری، میتوان شبکه‌های محلی موجود در مکانهای متعدد و مسافت‌های طولانی را به یکدیگر متصل کرد. شبکه‌های WAN امکانات و پتانسیل‌های لازم به منظور مبادله بسته‌های اطلاعاتی و فریم‌ها بین روترها ، سوئیچ‌ها و شبکه‌های محلی را ارائه می‌نمایند. • شبکه محلی LAN یک شبکه کامپیوتری در داخل یک ساختمان و تحت یک سیستم مدیریتی واحد به طور کلی به عنوان شبکه محلی (LAN) نامیده می‌شود. معمولا، شبکه LAN یک سازمان، ادارات، مدارس، موسسات یا دانشگاه‌ها را پوشش می‌دهد. تعداد سیستم های قابل اتصال در شبکه محلی ممکن است از حداقل دو عدد تا اندازه 16 میلیون متغیر باشد. شبکه LAN یک راه مفید به اشتراک گذاری منابع بین کاربران نهایی فراهم می کند. منابع مانند پرینتر، فایل سرورها، اسکنرها و اینترنت به راحتی در میان رایانه ها قابل اشتراک گذاری است. شبکه های محلی از تجهیزات ارزان شبکه و مسیریابی تشکیل شده است که ممکن است شامل سرورهای محلی ذخیره سازی فایل و دیگر برنامه های کاربردی باشد که به صورت محلی به اشتراک گذاشته می‌شوند. این شبکه بیشتر در محدوده آدرسهای IP خصوصی عمل می کند و مسیریابی سنگین را شامل نیست. شبکه LAN تحت دامنه محلی خود کار می‌کند و به‌صورت مرکزی کنترل می شود. شبکه محلی معمولا از تکنولوژی Ethernet یا حلقوی () استفاده می کند. Ethernet به طور گسترده در تکنولوژی های شبکه محلی وجود دارد و از توپولوژی ستاره ای استفاده می کند، در حالی که تکنولوژی حلقوی به ندرت بکار می رود. شبکه محلی میتواند به شکل سیمی، بی سیم، و یا در هر دو شکل باشد. • PANشبکه شخصی (Personal Area Network) این شبکه هم جزئی از انواع شبکه‌های رایانه‌ای می باشد که برای برقراری ارتباط میان دستگاه‌های گوناگون کامپیوتری که محدود به یک شخص می‌شود. این دستگاه‌ها احتمال دارد متعلق به فرد مورد نظر باشد یا نباشد. دسترسی به PAN به شکل معمول محدود به چند متر می شود. PAN می تواند برای ارتباط میان چندین وسیله با همدیگر به‌کار گرفته شود و یا اتصال به یک شبکه سطح بالاتر و اینترنت. PANها احتمال دارد به BUS کامپیوتر از طریق سیمی اتصال پیدا کنند مثلUSB و Firewire شبکه PAN های بی سیم می‌توانند از طریق تکنولوژی‌های بی سیمی مثل IrDA و Bluetoothبرقرار کنند. • TAN (شبکه کمک آموزشی) که مخفف Tutorial Assistance Network است. نوع دیگری از شبکه، شبکه تن یا شبکه محدود بسیار کوچک مثلاً دو یا سه یا چهار کامپیوتر یا تلفن هوشمند و ... است که معمولا در خانه‌ها یا شرکت‌های بسیار کوچک از آن استفاده می شود در این نوع از شبکه افراد خانواده یا آن شرکت می توانند منابع خود را از قبیل چاپگر مودم فایل‌ها پوشه‌ها را میان فرزندان یا همکاران و والدین از طریق کامپیوترها و تلفن های همراه به صورت سیمی و یا وایرلس یا حتی بلوتوث به اشتراک بگذارند. • MANشبکه شهری (Metropolitan Area Network) شبکه شهری (MAN) به طور کلی اشاره به شبکه‌هایی دارد که مانند شبکه تلویزیون کابلی در وسعت یک شهر گسترش یافتهاند. این نوع شبکه رایانه‌ای میتواند به صورت اترنت، توکن-رینگ، ATM، یا «رابط داده توزیع یافته فیبر» (Fiber Distributed Data Interface) به اختصار FDDI باشد. اترنت شهری سرویسی است که از سوی ISP ها ارائه می‌شود. این سرویس به کاربرانش امکان می‌دهد که شبکه‌های محلی خود را گسترش دهند. برای نمونه MAN میتواند کمک کند که یک سازمان همه دفاتر خود را در سراسر یک شهر به هم متصل کند. زیرساخت اصلی (Backbone) در MAN کابلهای فیبر نوری با ظرفیت و سرعت بالا هستند. MAN بین شبکه‌های محلی مختلف قرار گرفته و یک شبکه گسترده (WAN) را تشکیل می‌دهد. MAN آپلینک‌هایی برای LAN-ها و WAN-ها یا اینترنت ارائه می‌کند. بیشتر بخوانید: سرور مجازی رایگان بدون محدودیت انواع شبکه‌های کامپیوتری از لحاظ هدف از لحاظ هدف، بسیاری از شبکه‌ها می‌توانند به عنوان هدف عمومی در نظر گرفته شوند، به این معنی که برای هر چیزی از ارسال فایل‌ها به یک چاپگر برای دسترسی به اینترنت استفاده می‌شود. با این حال، برخی از انواع شبکه‌های کامپیوتری هدف خاصی را دنبال می‌کنند. برخی از شبکه‌های مختلف بر اساس هدف اصلی خود عبارتند از: شبکه ذخیره سازی یا SAN شبکه خصوصی سازمانی یا EPN شبکه اختصاصی مجازی VPN SANشبکه محلی ذخیره سازی storage area network یک شبکه انتقال داده با سرعت بالا است که دسترسی به ذخیره سازی سطح بلوک تلفیقی را فراهم می کند. SAN یک شبکه از دستگاه های ذخیره سازی را برای سرورهای چندگانه قابل دسترسی می سازد. دستگاه های SAN به عنوان درایوهای متصل به سرور ها ظاهر می شوند، از بین بردن تنگناهای شبکه های سنتی. SAN بعضی اوقات نیز به عنوان حافظه SAN شبکه SAN، و غیره اشاره شده است (حتی بیش از حد).Techopedia شبکه ذخیره سازی (SAN) را توضیح می دهد. در ابتدای سال ۲۰۰۰ معرفی شد، SAN ها در ابتدا محدود به محاسبات کلاس سازمانی بودند.امروزه هزینه های دیسک با سرعت بالا به تدریج کاهش یافته است و SAN برای ذخیره سازی سازمان بیشتر است.پیاده سازی SAN مدیریت اطلاعات چرخه زندگی را آسان می کند و نقش حیاتی در ارائه یک زیرساختانتقال داده ثابت و مطمئن دارد. خیراً با استفاده از فن آوری VPN امکان مبادلات تجاری امن بین کامپیوتر های شبکه با استفاده از بستر اینترنت فراهم شده است. VPNشبکه مجازی این نوع از انواع شبکه‌های رایانه‌ای قادر به برقراری اتصالات خصوصی تونل بین سایت های کامپیوتری مختلف شرکت‌ها در بستر اینترنت است. تونل‌های فوق درست مشابه خطوط استیجاری است با این تفاوت که هزینه تونل‌های خصوصی VPN به مراتب کمتر از خطوط استیجاری است. طبق آمار موجود VPN ها باعث صرفه‌جویی ۳۰ تا ۷۰ درصدی هزینه نسبت به خطوط استیجاری می‌شوند. برخلاف خطوط استیجاری گران قیمت، با استفاده از رمزنگاری‌های قوی داده‌های کامپیوترها به طور امن از طریق VPN ها مبادله می‌شود، طوری که نه تنها نفوذگران اینترنت بلکه خود ISP ها نیز قادر به استراق سمع داده‌ها نخواهند بود. امروزه سازمان های مختلف با استفاده از دیواره های آتش از دسترسی غیر مجاز افراد خارج از شبکه به منابع کامپیوتری سازمان خود جلوگیری می‌کنند. البته دیواره‌های آتشین قادر به تشخیص و جداسازی افراد خارجی مجاز و همچنین کارمندان و همکاران تجاری شرکت‌ها از افراد خارجی غیر مجاز نیستند. EPNشبکه خصوصی سازمانی EPNشبکه‌ای است که توسط یک شرکت یا سازمان ایجاد می‌شود تا مکانهای مختلف آن شرکت و یا سازمان برای به اشتراک گذاشتن منابع کامپیوتری بتوانند با هم ارتباط برقرار کنند. انواع شبکه‌های کامپیوتری از لحاظ توپولوژی الگوی هندسی استفاده شده جهت اتصال کامپيوترها، توپولوژی ناميده می شود. توپولوژی انتخاب شده برای پياده سازی شبکه ها، عاملی مهم در جهت کشف و برطرف نمودن خطاء در شبکه خواهد بود. در این‌جا ما به معرفی برخی از توپولوژی‌های رایج می‌پردازیم. شبکه خطی یا Bus در این نوع از انواع شبکه‌های رایانه‌ای، اتصال فیزیکی شبکه از کابلهای هم محور یا Coaxial استفاده می‌شود. کابلهای coaxial (همان سیم آنتن تلویزیون) که در شبکه باس بکار می‌رود دو نوع کلی دارد : Thin و Thick که نوع دوم دیگر استفاده نمی‌شود. شبکه ستاره‌ای یا Star در اين نوع توپولوژی همانگونه که از نام آن مشخص است ، از مدلی شبيه "ستاره" استفاده می گردد. در اين مدل تمام کامپيوترهای موجود در شبکه معمولا" به يک دستگاه خاص با نام " هاب " متصل خواهند شد. شبکه حلقه‌ای یا Ring در مدل توپولوژی حلقه ای تمام کامپیوترها روی یک دایره و به شکل یک حلقه به یکدیگر متصل می شوند و هر کامپیوتر(گره) به دو گره مجاور خود متصل است و داده ها تنها از یک جهت به گره بعدی انتقال داده می شوند. از مزایای این مدل کم هزینه بودن آن است و طول کابل به کار رفته در آن کمتر از مدل خطی می باشد. اما اشکال در یک گره باعث می شود که این اشکال به بقیه گره ها نیز منتقل شود، از این جهت ایجاد اشکال در یک گره از مدل توپولوژی حلقه ای می تواند کل شبکه را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین عیب یابی نیز در این مدل ساده نیست. شبکه سرند یا Mesh در توپولوژی مش تمام کامپیوترها به‌وسیله کابل به همدیگر متصل می‌شوند و مصرف کابل در این روش به خاطر نحوه ارتباط بسیار زیاد می‌باشد. در این نوع از انواع شبکه‌های رایانه‌ای هر سیستم به صورت جداگانه با تمام سیستم‌ها در ارتباط است. بیشتر بخوانید : حملات سایبری و راه های جلوگیری از هک شدن جمع‌بندی به طور کلی انواع شبکه‌های کامپیوتری روش‌هایی برای دسته‌بندی انواع معماری‌های آن و طبقه‌بندی گستردگی ، وظایف و ... این شبکه‌ها است که شامل شبکه‌های WAN,MAN,LAN و ... هستند. با مقاله های جدید جت همراه باشید.