۵ اصل هدف گذاری SMART به زبان ساده تفاوتی نمی‌کند در چه جایگاهی هستید؛ دانشجو هستید یا شاغل، مدیر یک کسب و کار بزرگ هستید یا خانه دار، هیچ فرقی ندارد! زندگی برنامه می‌خواهد و برنامه، هدف. همه‌ی ما باید خواسته‌هایمان را اولویت بندی کنیم، برترین ها را گلچین کنیم و وقت و انرژی خود را روی آن‌ها متمرکز کنیم تا بهترین نتیجه ممکن را کسب کنیم. مدیران موفق، ارزیابی دقیق و واقع بینانه‌ای از خواسته‌های خود دارند و می‌توانند با هوش و درایت خود، سازمان را به شکلی مطلوب در جهت دستیابی به اهداف خرد و کلان هدایت کند. یکی از مهم‌ترین توانایی‌های این مدیران باکفایت، بررسی خواسته‌ها در بستر پر فراز و نشیب واقعیت و تبدیل آرزوهای دور و دراز به اهداف قابل دستیابی است. آشنایی با هدف گذاری به روش اهداف SMART به ما کمک می‌کند که مانند این گروه از مدیران توانمند، درک و شناخت بهتری از خواسته‌هایمان داشته باشیم، امکاناتی که در اختیار داریم را بر هدفمان متمرکز کنیم و در نتیجه حرفه‌ای تر برنامه ریزی کنیم. SMART به چه معناست؟ کلمه SMART یک سرواژه است و هر یک از حروف آن نشانگر یک کلمه می‌باشد: S: مشخص (Specific) M: قابل اندازه‌گیری (Measurable) A: قابل دستیابی (Achievable) R: مرتبط (Relevant) T: مبتنی بر زمان (Time-based) بیشتر بخوانید: تبلیغات بزرگی که در فضاهای عمومی دیده میشود ویژگی‌های هدفSMART 1. مشخص و معین هدف شما باید برایتان واضح و روشن و مشخص باشد. برای تعیین اهداف کوتاه یا بلند مدت می‌توانید چنین سوالاتی از خودتان بپرسید تا ابعاد هدف را شناسایی کنید: • چه می‌خواهید و به دنبال رسیدن به چه چیزی هستید؟ • برای رسیدن به آن هدف به چه ابزارهایی نیاز دارید؟ • چه موانعی بر سر راه شما وجود دارد؟ 2. قابل اندازه‌گیری پیشرفت یا عدم پیشرفت شما در راه رسیدن به هدف باید قابل مشاهده، اندازه‌گیری و ثبت باشد تا بتوانید عملکرد خود را ارزیابی کنید. برای مثال اگر می‌خواهید از نقطه A به نقطه B برسید، باید بدانید طی 2 روز چه مسافتی را طی کرده‌اید. 3. قابل دستیابی پیش از برنامه‌ریزی لازم است صادقانه از خودتان بپرسید که آیا با توجه به امکانات، منابع، مهارت‌ها و توانایی‌هایی که دارید، رسیدن به هدف برایتان ممکن است؟ هدف این پرسش ناامید کردن شما نیست، بلکه می‌خواهد شما واقع بینانه به شرایط نگاه کنید و اهداف بلندپروازانه‌ای که امکان دستیابی به آن‌ها وجود ندارد، حذف شوند؛ چراکه نرسیدن به این دست اهداف ناممکن، جز احساس ناکامی و تضعیف روحیه ثمری نخواهد داشت. 4. مرتبط شخصیت، امکانات و ظرفیت افراد مختلف، متفاوت است؛ هدفی که برای شخصی مناسب است، ممکن است برای دیگری مناسب نباشد. لازم است پیش از برنامه‌ریزی سوالات زیر را از خودتان بپرسید: • چرا این هدف را می‌خواهم؟ • چرا این هدف برای من مهم است؟ • قصد من از دنبال کردن این هدف چیست؟ • آیا این هدف ارزش تلاش و کوشش من را دارد؟ 5. مبتنی بر زمان بازه زمانی مورد نیاز برای رسیدن به هر هدف باید قبل از شروع کار مشخص باشد. به نمونه‌های زیر توجه کنید: • ماه آینده تلاش می‌کنم با روزی 30 دقیقه ورزش هوازی، به وزن مطلوب برسم. • در 6 ماه آینده خود را برای کنکور ارشد آماده می‌کنم. • در 5 سال آینده با افزایش کیفیت تولیدات، می‌توانیم به سود بیشتر برسیم و سهم بزرگی از بازار را به دست بیاوریم. جمع بندی: اولین گام تحقق آرزوها، تبدیل کردن آن‌ها به هدف است. یک هدف خوب ویژگی‌هایی دارد که راه رسیدن به آن را تسهیل و موفقتش را تضمین می‌کند. اصلی ترین ویژگی‌های یک هدف مطلوب در چارچوب هدف گذاری به روش اهداف SMART به صورت ساده و کاربردی بیان شده است. حروف سرواژه SMART، پنج ویژگی "مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و مبتنی بر زمان بودن" هدف را نشان می‌دهند. پیش از اقدام به برنامه ریزی، لازم است اطمینان حاصل کنید که اهدافتان این ویژگی‌ها داشته باشند. برای این کار می‌توانید سوالات زیر را از خودتان بپرسید: 1) چه چیزی می‌خواهید؟ 2) چرا این چیز برای شما مهم است؟ 3) چگونه می‌توانید آن را به دست آورید؟ 4) چقدر تا به دست آوردن آن فاصله دارید؟ 5) چقدر زمان برای به دست آوردن آن نیاز دارید؟ به نظر شما برای شناسایی بهتر ابعاد گوناگون اهداف، دیگر چه سوالاتی می‌توان پرسید؟ نظراتتان را با ما به اشتراک بگذارید. برای مطالعه بیشتر می‌توانید به کتاب هنر هدف گذاری به روش اسمارت نوشته آنیسا مارکو و ترجمه مهدی ترابی مراجعه کنید.